BERJOZKELE – koncert Oli Bilińskiej – 2023

 

 

 

W piątek 22 września w Chacie Kulturalnej przy Dworku Rousseau spotkaliśmy się z przedwojennymi pieśniami w jidysz. Ola Bilińska, wokalistka i kompozytorka, podjęła się ich współczesnej reinterpretacji i tchnęła w nie nowe życie! Uśmiech przeplatał się z zadumą, nie odbyło się bez ocierania łez. Piosenki z cudem odnalezionego przedwojennego śpiewnika zabrzmiały w pobliżu przedwojennego sztetla, zapewne niejedną z nich śpiewali również narewkowscy Żydzi. Oprócz pięknych kołysanek, zabawnych rymowanek, towarzyszył nam temat emigracji, obcości, tęsknoty.

Kilka z tych pieśni Ola Bilińska śpiewała w 80-tą rocznicę zagłady narewkowskich Żydów, podczas spaceru po przedwojennym sztetlu i na kirkucie.

ALBUM „Berjozkele – kołysanki i pieśni wieczorne jidysz” został wydany przez Żydowski Instytut Historyczny / Jewish Historical Institute. Koncert odbył się w ramach Europejskich Dni Kultury Żydowskiej, dziękujemy za wsparcie współorganizatorom, Kółku Rolniczemu w Orli (szczególnie Markowi Chmielewskiemu) i Dworkowi Rousseau, oraz partnerom: Taube Center for Jewish Life & Learning, Council of Europe i European Days of Jewish Culture.

Tego samego dnia odbyły się w szkole w Narewce warsztaty dla uczniów „Malowanie dźwiękiem – kołysanki jidysz”. Kołysanki to muzyka, która zmienia się w sen. Rodzice śpiewają je dzieciom od wieków, i na całym świecie. Śpiewały je także kiedyś żydowskie mamy swoim dzieciom. Podczas warsztatów – dzieci uruchamiały dźwiękową wyobraźnię i „malowały dźwiękiem” muzyczne obrazy, używając w tym celu małych, akustycznych, oraz nowoczesnych, elektronicznych instrumentów. Nagrywały je na mikrofon, „malując” obrazy ze starej żydowskiej kołysanki. Poznały także kilka słów w – jidysz, czyli w języku którym mówili Żydzi mieszkający w Europie środkowo-wschodniej, w Polsce – także w Narewce. Dziękujemy za pomoc Paulinie Weremiuk!

Ola Bilińska – wokalistka, multiinstrumentalistka, autorka tekstów i muzyki oraz tłumaczka poezji polskiej na język angielski. W 2010 założyła autorski, mistyczno-folkowy zespół BABADAG. Równolegle rozpoczęła przygodę z polską sceną „Nowej Muzyki Żydowskiej”. Zaproszona przez Raphaela Rogińskiego do projektu From Thee to Thee, śpiewała w Białej Synagodze w Sejnach pieśni do tekstów średniowiecznych sefardyjskich poetów mistycznych. Dzięki Pawłowi Szamburskiemu po raz pierwszy wykonywała tradycyjne utwory ladino (SzaZaZe) i rozrywkowe standardy w jidysz (projekt Horny Trees Big Band). Wydała dwie płyty ze swoimi adaptacjami przedwojennych pieśni w jidysz: „Berjozkele” z kołysankami oraz „Libelid” – pieśni miłosne, które wykonywała na koncertach w Polsce, Europie i USA. Współpracowała lub współpracuje z takimi postaciami muzycznej sceny jak: Mikołaj Trzaska, Macio Moretti, Olo Walicki, Maciej Cieślak, Raphael Rogiński, Andrzej Smolik, Pablopavo, czy Paweł Szamburski. Komponuje muzykę do spektakli teatralnych, słuchowisk i filmów. Warszawianka z urodzenia, mieszka z rodziną w Krasnogrudzie na Sejneńszczyźnie.