Szkolenie „Aleje: Wartość oraz szansa rozwoju“

Serdecznie dziękujemy dr Marzenie Suchockiej za przeprowadzenie 23 kwietnia 2018 szkolenia „Aleje: Wartość oraz szansa rozwoju terenów atrakcyjnych przyrodniczo“. Dostaliśmy imponującą dawkę informacji na temat alei przydrożnych, jak również ogólnie na temat znaczenia drzew na terenach zabudowanych.

Niektóre punkty prelekcji wydawały się słuchaczom znajome, ale ich doprecyzowanie wprawiało w zdumienie. Czy wiedzieliście na przykład, że jeden wielki klon srebrzysty może w gorące, letnie popołudnie wyparować ponad 265 litrów wody w ciągu godziny, co daje efekt chłodzący porównywalny do pracy pięciu średniej wielkości klimatyzatorów pracujących około 20 godzin na dobę? Drzewa mogą również wpłynąć na obniżenie temperatury powietrza ulic podczas upałów nawet o 11 stopni Celsjusza oraz redukują natężenie i szybkość spływu powierzchniowego wody, co wpływa na zmniejszenie niebezpieczeństwa powodzi. Duże drzewo potrafi w koronie zmagazynować 280 do 450 litrów wody!

Drzewa mają również zdolności detoksyfikacyjne i oczyszczają wodę m.in. z metali ciężkich. Właściwie posadzone drzewa i krzewy redukują nawet o 50% odczucie hałasu – poprzez rozpraszanie i pochłanianie łagodzą szorstkość dźwięków, jak również wizualnie oddzielają nas od źródła hałasu, inaczej wówczas odbieramy jego natężenie. Wartość posesji otoczonych drzewami, jest o 4 do 33% wyższa niż „łysych“, pozbawionych zieleni. Bliskość parków może podnosić ceny mieszkań nawet do 15%. Drzewa mają oczywiście również wartość pozaekonomiczną: poprawiają nastrój, koncentrację, wzmacniają poczucie wspólnoty mieszkańców i ich lokalną tożsamość, pacjenci szpitali „zdrowieją“ szybciej po operacjach, kiedy ich pokój ma widok z okna na drzewa, drzewa wpływają korzystnie na dzieci z ADHD.

Drzewa alejowe od wieków są nieodłącznym elementem krajobrazu kulturowego Polski: wyznaczają systemy dróg między miastami i osiedlami wiejskimi, łącząc je z sąsiednimi polami i lasami. Dostojne drzewa przydrożne są często świadkami historii, ozdobą naszego otoczenia, ostoją różnych form dzikiej przyrody, a jednocześnie stanowią osłonę przez zawiewaniem, zaśnieżaniem oraz słońcem, chroniąc tym samym nawierzchnię dróg.

Drzewa przydrożne uznawane są jednak często za potencjalną, czasem główną przyczynę wypadków, co prowadzi do masowego usuwania ich z pasów drogowych. Dzieje się tak w wielu gminach w Polsce (niestety również na Podlasiu), w których pod hasłem modernizacji czy poszerzenia nawierzchni usuwa się wszystkie drzewa z pobocza drogi i na tym często przebudowa się kończy. Pozostaje ogołocony krajobraz i pytanie: Czy rzeczywiście drzewa przy drogach nam zagrażają? Analiza bezpośrednich przyczyn wypadków wykazała, że to nie drzewa „wyskakują na drogę”, lecz nadmierna szybkość (80% wypadków w Polsce) oraz prowadzenie pojazdu przez nietrzeźwych kierowców (ponad 30% wypadków) są głównymi przyczynami zderzeń na drogach.

Przedstawiona przez referentkę ankieta, w której padło pytanie, czy drzewa przydrożne to zagrożenie i czy należy je wycinać, daje nadzieję na to, że powoli jednak pojawia się inne myślenie: ponad połowa ankietowanych stwierdziła, iż drzewa mogą być zagrożeniem, ale należy je wyciąć tylko w określonych sytuacjach. Czyli zmniejsza się społeczne przyzwolenie na wycinanie w pień całych alei, pojawiają się inicjatywy obywatelskie na rzecz ich ochrony. Podczas szkolenia podkreślone zostało, że właściwie posadzone drzewa wpływają na bezpieczeństwo ruchu przez zmniejszenie monotonii trasy i redukcję oślepiania. Ponadto krajobraz ze starymi drzewami, z alejami, stanowi istotny czynnik wzrostu gospodarczego – przyczynia się bowiem do rozwoju turystyki.

Dr Marzena Suchocka opowiedziała o przypadkach ocalenia drzew „zagrażających“, które po fachowej ekspertyzie i odpowiednim jeszcze wiele lat cieszyły oko mieszkańców i turystów. Przedstawiła trendy w monitoringu i proste sposoby diagnostyki wizualnej, możliwej do przeprowadzenia przez przeszkolonych pracowników gminy, bez konieczności angażowania specjalistów. Zaapelowała do przedstawicieli samorządów i Zarządu Dróg o współpracę z organizacjami pozarządowymi, które mogą pomóc w ocenie ryzyka. Nie wycinanie całych alei, lecz diagnostyka właśnie i prawidłowa pielęgnacja pomogą wyeliminować potencjalne zagrożenie – bez szpecenia krajobrazu, niszczenia potencjału turystycznego i zaprzepaszczania korzyści, jakie możemy czerpać z drzew w erze ocieplenia klimatu i utrzymującego się w naszym kraju na wysokim poziomie zanieczyszczenia powietrza.

Dziękujemy za udział w szkoleniu Staroście, Mirosławowi Romaniukowi oraz przedstawicielkom i przedstawicielom Starostwa Powiatowego w Hajnówce, Gminy Narewka, Białowieskiego Parku Narodowego, Zarządu Dróg Powiatowych jak również uczennicom i uczniom Zespołu Szkół z DNJB w Hajnówce.

Tak jak już wspominaliśmy, szkolenie było pierwszym etapem podpisanego przez Tropinkę ze Starostwem Powiatowym w Hajnówce porozumienia o współpracy (załączone poniżej) – najpóźniej w sierpniu powiadomimy na naszej stronie i facebooku, w jaki sposób zorganizujemy nasadzenie i pielęgnację wzorcowej alei w gminie Narewka – i zaprosimy wszystkich chętnych do udziału! Jeszcze raz dziękujemy Starostwu i sponsorom szkolenia (Dom na Wschodzie, Restauracja Carska i Apartamenty, Dworek Rousseau, Dwór Bartnika, Stacja Białowieża Pałac, Bike Cafe Białowieża, Firma Nina Zin)!

Podajemy link do listy lektur dla zainteresowanych:
http://www.aleje.org.pl/pl/publikacje/podreczniki