Relację z całego Dnia Tatarskiego można przeczytać tutaj.
Na naszym spotkaniu Krzysztof Mucharski snuł również opowieści o ważnych dla krymskich i polskich Tatarów osobistościach (czy wiecie, że ojciec Henryka Sienkiewicza pochodził od Tatarów, którzy osiedlili się na Litwie w XVI i XVII w., a Magdalena Abakanowicz – ze szlacheckiej rodziny o tatarskim rodowodzie?), prowadził nas przez meczety i mizary tatarskie na ziemiach Rzeczypospolitej, opowiadał o tradycjach wojskowych polskich Tatarów. Przez stulecia, od Grunwaldu aż do II wojny światowej, Tatarzy polsko-litewscy posiadali w armii polskiej osobne, muzułmańskie oddziały. Tatarska jazda brała udział we wszystkich najważniejszych dla Polski wydarzeniach: w Konferencji Barskiej, w Insurekcji Kościuszkowskiej( pułkownik Mustafa Achmatowicz i pułkownik Jakub Azulewicz) , w powstaniach listopadowym i styczniowym (wtedy powstał Pułk Ułanów Tatarskich), w roku 1920 i w kampanii wrześniowej 1939.
Usłyszeliśmy również o osadnictwie tatarskim w Polsce, którego rozkwit przypada na II połowę XV w. i wiek XVI. Oddziały tatarskie, znane ze swojej sprawności bojowej, wspierały wojska Rzeczypospolitej w walce z Zakonem Krzyżackim. Tatarzy zamieszkali głównie w sąsiedztwie dużych ośrodków politycznych i gospodarczych: Grodna, Wilna, Trok, Kowna i Mińska. Uzyskali przywilej pozostania przy islamie, a także zgodę na wznoszenie świątyń muzułmańskich – meczetów i zakładanie cmentarzy – mizarów. Wojskowi otrzymali także przywileje szlacheckie. Ludność tatarska na stałe wpisała się w historię Rzeczypospolitej, współtworzyła barwną mozaikę wielokulturowego państwa. W latach 1918-1939 Tatarzy mieszkali głównie w północno-wschodnich województwach Rzeczypospolitej Polskiej: wileńskim, nowogródzkim i białostockim. Liczba ludności tatarskiej wynosiła wówczas około 6000 osób. 21 kwietnia 1936 r. Sejm RP uchwalił „Ustawę o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczpospolitej Polskiej” uznającą islam za oficjalną religię w Polsce.
Druga wojna światowa i okupacja przyniosły znaczne straty w społeczeństwie tatarskim. Po zmianie granic w 1945 r. w Polsce pozostały tylko dwa meczety: w Bohonikach i Kruszynianach. Te niewielkie wsie, nadane Tatarom przez króla Jana III Sobieskiego w 1679 r., stały się centrum islamu w Polsce. Akcja repatriacyjna spowodowała, że Tatarzy z Wileńszczyzny i Nowogródczyzny przesiedleni zostali na Pomorze i Ziemie Zachodnie, tworząc w wielu miastach niewielkie skupiska. Osiedlili się w Gdańsku, Szczecinie, Szczecinku, Gorzowie Wielkopolskim, Trzciance oraz Wrocławiu, Oleśnicy i Jeleniej Górze często wraz z imamami gmin muzułmańskich z rodzinnych miejscowości.
Reaktywowany w 1947 r. Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej (MZR) tworzy aktualnie strukturę złożoną z 6 gmin wyznaniowych. Obecnie w Polsce żyje około 3500 Tatarów. Największe skupiska znajdują się w województwie podlaskim. Muftim Rzeczypospolitej Polskiej oraz przewodniczącym Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego MZR (z siedzibą w Białymstoku) jest Tomasz Miśkiewicz, wybrany na to stanowisko – pierwszy raz w powojennej historii MZR – 20 marca 2004 r. Związek Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej zabiega o zachowanie świadomości etnicznej polskich Tatarów, dąży do integracji ludności pochodzenia tatarskiego oraz stara się kultywować i propagować tradycje tatarskie, będące także elementem kultury polskiej.
Zapraszamy do zapoznania się z relacją z pozostałych wydarzeń z Dnia Tatarskego!